لوازم آرایشی موادی هستند که بهمنظور بهسازی یا حفظ ظاهر یا بوی بدن انسان بهکار میروند. لوازم آرایش شامل کرمهای محافظتکننده پوست، لوسیونها (کرمهای مایع)، پودرها، عطرها، رژ لب، لاک ناخن، مواد آرایشی چشم و صورت، فر مو، لنزهای رنگی، رنگ مو، ژل و افشانه مو، دئودورانتها (ضد بو)، محصولات مربوط به نوزاد، روغن شستشو، کف وان (مایع ویژه وان)، نمک شستشو، روغنها و دیگر انواع محصولات هستند.
در آمریکا، سازمان غذا و دارو (FDA)، که محصولات آرایشی را قانون گذاری میکند، محصولات آرایشی را به این صورت تعریف میکند: «محصولات در نظر گرفته شده برای استفاده در بدن انسان برای پاک سازی، زیبا سازی، ارتقا جذابیت یا تغییر ظاهر بدون تأثیر در ساختار بدن یا عملکردهای آن.»
تاریخچه لوازم آرایشی
بازیگری که برای اجرای روی صحنه از آرایشی جسورانه استفاده میکند.
هنر آرایش صورت و بدن، برای نخستین بار در تاریخ، توسط مردان ابداع شد. مردم نئاندرتال یا انسانهای اولیه اولین مردمی بودند که از رنگ سرخ استفاده میکردند و استخوانهای مردگان خود را رنگ میزدند. آنها با همین رنگ، صورت و بدن خود را هم آرایش میکردند. شاید آرایش کردن به قصد زیبا کردن خود برای اولین بار توسط زنان مصری آغاز شد. در تصاویر به دست آمده واضح است که زنان این سرزمین از رنگ سرخ برای گلگون کردن لبها و گونهها و از رنگ سیاه برای تیره کردن چشمها استفاده میکردند. رنگ سیاه عموماً سرب بود و گاه از اکسید منگنز و کربن هم کمک گرفته میشد. مصریها همچنین اولین مردمانی بودند که رنگ سبز را برای آرایش انتخاب کردند و از پودری سبز رنگ به عنوان سایه پشت چشم و رنگ کردن مژه یا ابرو استفاده میکردند. به مرور با مخلوط کردن این ترکیبات با اکسید مس و آهن رنگهای جدیدی مثل فیروزهای و بنفش و .. به دست آمد و سایهها تنوع رنگی پیدا کردند. افزودن پودرهای سفید نیز به مصریان اجازه داد تونالیتهای از سیاه به خاکستری و طوسی و سفید بسازند و با افزودن چربی به آن غلظت مواد را تغییر دهند و به عبارتی اولین مواد آرایشی را تهیه کنند. به عنوان مثال از ترکیب رنگها، کرم روشن و پمادی بر پایه شیر اسب و آلباستر به دست آوردند و از آن برای رنگ کردن بدن استفاده کردند. مو و دست و ناخن را حنا میگذاشتند و از روغنها و چربیهای معطر برای حفاظت از پوست کمک میگرفتند.
تاریخچه لوازم آرایشی به حدود ۷۰۰۰ سال پیش بازمیگردد طی قرنها زنان از خاکستر کبریتهای سوخته به عنوان سایه چشم، از میوهها به خصوص توت فرنگی به عنوان رژ لب و مداد لب و از ادرار پسران جوان برای پوشاندن کک و مک و جوشهای پوست صورت خود استفاده میکردند.
در تاریخ آمدهاست که زنان مصر از اولین زنانی بودهاند که آرایش کردهاند.
همزمان با مصریان، یونانیهای باستان نیز از عسل برای مرطوب کردن لبها و از چربی حیوانات که با پودرهای سفالی سفید مخلوط میشد برای پوشاندن لکهای روی بدن و صورت استفاده میکردند. اما آرایش به شکلی که در زنان مصری دیده میشد در یونانیها نبود. بر عکس آنها، زنان رمی دوست داشتند خود را به شکل یونانیها درآورند. آنها ابروها و موهای خود را با زرده تخم مرغ و له شده مورچه و مگس سیاه میکردند و حمام آفتاب میگرفتند تا پوستشان برنزه شود اما در این دوران هنوز آرایش آنچنان که باید رایج نبود. در قرن اول میلادی امپراتور روم نرون و همسرش پوپیا پوست خود را با کربنات سرب که بسیار سمی است سفید میکردند و از نوعی گچ دریاچه که حاوی سرب و بسیار سمی بود برای آرایش چشم استفاده میکردند. به دلیل بیماریهایی که این مواد ایجاد میکرد به مرور آرایش کردن کنار گذاشته شد.
با آغاز جنگهای صلیبی دوباره آرایشی دور گرفت و در شمال اروپا رایج شد. در قرن چهارده آرایش و مراقبت از پوست مو بیشتر مختص نجیبزادگان بود اما در قرن ۱۸ رواج عمومی پیدا کرد. در این دوران همچنان از مواد سمی برای آرایش استفاده میشد و میزان سرب مواد آرایشی بالا بود. در قرن ۲۰ و ۲۱ میلادی با صنعتی شدن جوامع و به وجود آمدن کارخانجات نحوه تولید و فرمولاسیون مواد آرایشی تغییر کرد. با پیشرفت علم دانشمندان سعی کردند مواد سمی مورد استفاده را با مواد طبیعیتر یا مواد غیر سمی شیمیایی جایگزین کنند و با تبلیغات روز به روز بر تعداد طرفداران و مصرفکنندگان مواد آرایشی افزوده شد! امروزه رژ لب پرفروشترین محصول آرایشی است و در هر ثانیه ۲۷ رژ به فروش میرسد.
صنعت لوازم آرایشی
فروش لوازم آرایشی در یک فروشگاه.
تولید لوازم آرایشی در جهان تحت سلطه تعداد اندکی ابرشرکت چندملیتی است که از اوایل قرن ۲۰ پدید آمدهاند، اما توزیع و فروش لوازم آرایشی در طیف وسیعی از مشاغل گسترش یافتهاست. بزرگترین شرکتهای تولید لوازم آرایشی و بهداشتی در دنیا لورئال، پروکتر اند گمبل، یونیلیور، شیسیدو و استه لودر هستند.در سال ۲۰۰۵، حجم بازار صنایع آرایشی و بهداشتی در آمریکا، اروپا و ژاپن حدود ۷۰ میلیارد یورو در سال بود. در سال ۲۰۰۸، صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی در آلمان ۱۲٫۶ میلیارد یورو فروش ایجاد کردهاست.
در سال ۲۰۱۸، ارزش بازار جهانی لوازم آرایشی ۵۰۷٫۸ میلیارد دلار بود، و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۲۵ به ۷۵۸٫۴ میلیارد دلار برسد.
لوازم آرایشی در ایران
بر اساس گفتههای رسول دیناروند، رئیس سازمان غذا و داروی ایران، هفتمین کشور مصرفکننده لوزام آرایش در دنیا و دومین کشور خاورمیانه پس از عربستان سعودی است. ارزش سالانه تجارت این لوازم در ایران، یک میلیارد دلار به صورت واردات و دو میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار به شکل قاچاق است.
اولین ویژگی مهم در موفقیت یک برند آرایشی و بهداشتی، مواد اولیهای است که در ساخت محصولات خود استفاده میکنند. این یکی از مهمترین ویژگیها در انتخاب بسیاری از این محصولات است، چرا که مصرفکننده به هیچ عنوان نمیخواهد آسیبی به پوست خود بزند. برخی از مواد اولیهی مورد استفاده در تهیه لوازم آرایشی، باعث ایجاد حساسیت میشوند. علاوه بر این، گاهی اوقات استفاده بیش از حد از برخی محصولات میتواند باعث بروز خشکی پوست و جوشهای پوستی شود.
اگر پوست حساسی دارید، توصیه میشود از محصولاتی که حاوی آلفا هیدروکسی اسید در ترکیبات خود هستند، خودداری کنید. به جای این محصولات، به دنبال محصولاتی باشید که چین و چروکها را برطرف میکنند و در عین حال علائم پیری را به تاخیر میاندازند.
2- اعتبار برند
یک برند معتبر باید همیشه در تولید محصولات نوآورانه و البته باکیفیت پیشرو باشد و در ساخت محصولات خود، از مواد اولیه با کیفیت و ایمن برای پوست استفاده کند. زمانی که برندی در بازار اعتبار خود را به دست میآورد، یعنی میتوانید به آن برند به عنوان مرجع خرید محصولات آرایشی و بهداشتی تکیه کنید. این برندها محصولاتشان را طی آزمایشات متعدد و همچنین در آزمایشگاههای مجهز طراحی و میسازند تا هیچ آسیبی به پوست شما وارد نشود.
3- تنوع محصول برای انواع پوست و رنگ پوست
برندهای معتبر و باکیفیت در حوزه محصولات آرایشی و بهداشتی، به تنوع در محصولات آرایشی و همچنین مناسب بودن محصولات برای انواع پوست و رنگ پوست اهمت میدهند. برای مراقبت از پوست و مو، باید سراغ محصولاتی رفت که متناسب با نوع پوست و موهای شما ساخته شدهاند و یک برند معتبر در بازار باید به این موضوع توجه خاص داشته باشد. به عنوان مثال، اگر پوست چرب دارید، باید از محصولاتی استفاده کنید که فاقد چربی هستند تا بتوانید از مزایای آن بهرهمند شوید و به پوست خود آسیب نزنید. یا اگر پوست خشکی دارید، نباید از محصولاتی استفاده کنید که خشکی پوست شما را دو برابر میکنند.
4- بستهبندی و ظاهر مناسب محصولات
از دیگر ویژگیهای محصولات آرایشی و بهداشتی میتوان به بستهبندی، ظاهر و رایحه آنها اشاره کرد. محصولات با کیفیت و اصل اصلا بوی بد، تند و زننده و شکل و حالت فاسدشده ندارند. مگر اینکه مدت زیادی از تاریخ انقضا آنها گذشته باشد.
محصولات آرایشی و بهداشتی خوب باید ضد حساسیت (کمتر حساسیت ایجاد کنند) و ضد آکنه باشند. به عبارت دیگر، در ساخت این محصولات باید از حداقل مواد حساسیتزا استفاده شود. علاوه بر این، محصولات با کیفیت منافذ پوست را نمیبندند و باعث ایجاد جوش در صورت نمیشوند.
5- تحقیق و توسعه
محصولات آرایشی و بهداشتی با کیفیت در بازار بر اساس شواهد علمی که توسط کارآزماییهای بالینی و تحقیقات بهدست میآیند، ساخته میشوند. به این معنا که، برای تولید هر محصول تحقیقات و آزمایشات متعددی باید انجام شود تا به بهترین نتیجه برسند و مطمئن شوند که محصولات بیشترین اثربخشی را دارند.
علائم روی محصولات آرایشی و بهداشتی
نماد PAO: تاریخ انقضای محصول پس از باز شدن
نماد خرگوش: نشانه کرولتی فری بودن و تولید محصول بدون تست حیوانی
مثلث بازیافت یا حلقه Mobius: بسته یا ظرف محصول قابل بازیافت است یا خیر
نماد e: حجم خالص محصول
نماد شعله: قابل اشتعال بودن محصول
نماد Green Dot: تولید کننده این محصول هزینه بازیافت آن را به عهده می گیرد
نماد Refer to Insert: محصول دفترچه راهنما دارد
نماد ساعت شنی یا BBE: تاریخ انقضای کمتر از 30 ماه برای این محصول لحاظ شده
نماد ارگانیک: حداقل 95% آن از مواد و ترکیبات گیاهی تشکیل شده
نماد Natural Standard: آیا محصول واقعی، طبیعی و نچرال است یا خیر
