استعمال دخانیات سالانه عامل ۲۲ درصد از کل مرگ و میرهای ناشی از سرطان (حدود ۱٫۷ میلیون نفر) در جهان است که تقریباً یک میلیون نفر از این قربانیان بر اثر ابتلا به سرطان ریه ناشی از مصرف سیگار می‌میرند. تنباکو حاوی حدود ۶۰۰ ماده است که بسیاری از آنها نیز در سیگار و قلیان یافت میشود.
انواع دود دخانیات
دود دست دوم: دود ناشی از استفاده مصرف کنندگان از محصولات تنباکو که توسط افراد غیر مصرف کننده استنشاق می شود.
دود دست سوم : ذرات سمی ناشی از مصرف مواد دخانی است که در قسمت‌های مختلف وسایل و سطوح خانه، ماشین، پوست، مو و لباس افراد رسوب می‌کند و با آنها تماس غیرقانونی دارد.
اثرات کوتاه مدت دخانیات:
تار و دود سیگار موجب تحریک زیاد نسوج و همچنین ترشحات نایچه ها و بزاق دهان می گردد. تار موجود در سیگار در ریه ها جمع می گردد و موجب ناراحتی های دستگاه تنفسی از جمله برونشیت مزمن، تنگی نفس و آمفیزم ریوی می شود. دیگر از عوارض جسمی مصرف سیگار، افزایش فشار خون و ضربان قلب، گشاد شدن مردمک چشم، کاهش اشتها، اسهال، استفراغ و گیجی است.
مسمومیت ناشی از نیکوتین در فرد ایجاد لرزش، استفراغ، اختلالات تنفسی و اغلب فلج شدن دستگاه تنفسی و تشنج شدید می نماید.
مونواکسید کربن موجود در سیگار علاوه بر آسیب رساندن به فرد سیگاری به اطرافیان وی نیز همان آسیب را می رساند.
ما در یک مقاله به صورت کامل تر درباره سایر مواد مخدر پرداخته ایم و در آن درمورد دخانیات نیز توضیحات کاملی داده شده است ،میتواند آن را از قسمت “ترک اعتیاد – سخت اما شدنی ” برسی نمایید.
یک نخ سیگار کمتر از یک میلی گرم نیکوتین وارد خون می کند. چنانچه ۲ یا ۳ قطره از نیکوتین خورده شود، موجب مرگ آنی می گردد و این، سمیت زیاد این ماده را می رساند. وقتی که سیگار خورده شود، نیکوتین به آهستگی در معده جذب می گردد و از این رو است که اغلب می توان کودکان خردسالی را که اشتباها سیگاری خورده اند، از مرگ نجات داد.
راه‌های موثر برای ترک اعتیاد به دخانیات
ترک اعتیاد به دخانیات یک فرایند چالش‌برانگیز است، اما با روش‌های صحیح و پشتیبانی مناسب می‌توانید موفقیت‌آمیز باشید. در زیر، چند راه‌حل موثر برای ترک اعتیاد به دخانیات را بررسی می‌کنیم:
تصمیم‌گیری و انگیزه: این اولین قدم برای ترک اعتیاد است. شما باید تصمیم قاطع بگیرید و انگیزه قوی برای ترک داشته باشید. بررسی دلایل شخصیتان برای ترک دخانیات و ایجاد یک لیست از مزایای ترک آن میتواند به شما کمک کند.
پشتیبانی اجتماعی: حمایت از خانواده، دوستان و افرادی که در اطراف شما هستند، بسیار مهم است. به آنها بگویید که می‌خواهید اعتیاد خود را ترک کنید و از آنها بخواهید که شما را در این مسیر حمایت کنند. همچنین، انضمام به گروه‌های پشتیبانی مانند جلساتی مشابه مجموعه‌های متنوع برای ترک اعتیاد میتواند به شما در مواجهه با چالش‌ها کمک کند.
استفاده از روش‌های جایگزین: یافتن فعالیت‌های جایگزین و مفید برای جایگزینی با دخانیات میتواند مؤثر باشد. به عنوان مثال، می‌توانید ورزش کنید، موسیقی گوش کنید، کتاب بخوانید یا به هر هنری علاقه‌مند شوید. این روش‌ها به شما کمک می‌کنند تا توجهتان را از اعتیاد به دخانیات منحرف کنید و لذت ببرید.
مدیریت استرس: استرس و فشار زندگی ممکن است به عنوان عاملی برای استفاده از دخانیات مورد استفاده قرار گیرد. یادگیری روش‌های مدیریت استرس مانند تمرینات تنفسی، مدیتیشن، یوگا و یا روش‌های دیگر میتواند به شما کمک کند تا با استرس بهتر برخورد کنید و نیاز به دخانیات را کاهش دهید.
مشاوره و درمان: استفاده از مشاوره فردی یا گروهی میتواند در ترک اعتیاد به دخانیات موثر باشد. یک مشاور متخصص میتواند به شما راهنمایی کند، راه‌حل‌های مناسب را ارائه دهد و به شما کمک کند با وجود چالش‌ها و بازگشت ممکن به اعتیاد مقابله کنید.(مشاوره برای ترک اعتیاد به مواد مخدر)
محدود کردن دسترسی: تلاش کنید از محیط‌ها و شرایطی که به شما دسترسی آسان به دخانیات می‌دهند، دوری کنید. مثلاً ممکن است لازم باشد با دوستانی که سیگار می‌کشند، مدتی فاصله بگیرید یا از مکان‌هایی که سیگار ممنوع است تجنب کنید.
بهره‌گیری از محصولات کمکی: محصولاتی مانند چسب‌های نیکوتینی، پلاسترهای پوستی، قطره‌ها و شیرینی‌های جایگزین می‌توانند در کاهش نیاز به دخانیات کمک کنند. با این حال، بهتر است قبل از استفاده از این محصولات، با یک متخصص مشورت کنید.
مهمترین نکته این است که هر فرد ممکن است نیازهای و شرایط متفاوتی برای ترک اعتیاد داشته باشد. بنابراین، روش‌هایی که برای شخصی موثر هستند، ممکن است برای دیگران موثر نباشند. پیدا کردن روشی که به شما مناسب است و با دستیابی به پشتیبانی لازم، موفقیت در ترک اعتیاد به دخانیات ممکن است.
استعمال دخانیات به تنفس بخار ناشی از سوزاندن تنباکو گفته میشود. سابقهٔ این کار به سه تا پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. تمدن‌های زیادی در طول مراسم مذهبی موادی که بخور خوش‌بو تولید می‌کرد را می‌سوزانند که بعدها این کار برای لذت فردی یا حرکتی اجتماعی یا در جشن‌های مذهبی نیز انجام شد. تنباکو در سده ۱۶ میلادی به اوراسیا از طریق مسیرهای تجاری معرفی شد. با وجود انتقادات زیادی که از مصرف این ماده شد، اما مصرف تنباکو محبوبیت زیادی پیدا کرد.
دخانیات معمولا با2 اسم شناخته میشود
تنباکو و سیگار
سیگار دارای یک ماده خطرناک به نام نیکوتین است که بسیار مضر میباشد.
تار و دود سیگار موجب تحریک نسوج و همچنان ترشحات نایچه ها میشود.
تار موجود در سیگار در ریه ها جمع میشود و موجب نارا حتی دستگاه گوارش میشود
در سیگار 4000 نوع ماده سمی وجود دارد.
سیستم های الکترونیکی و مدرن انتقال نیکوتین
در سال های گذشته، مصرف نیکوتین از طریق بخارسازهای الکترونیکی رایج شده است. این بخارسازهای الکترونیکی در قالب های سیگار، سیگار برگ، قلیان و لوله الکترونیکی موجود هستند که به طور کلی به آنها سیستم های الکترونیکی تحویل نیکوتین می گویند.
لازم به ذکر است که استفاده از سیگارهای الکترونیکی به عنوان یک محصول بهداشتی مورد تایید قرار نگرفته و برای استفاده به عنوان روشی مطمئن و موثر برای ترک سیگار توصیه نمی شود. همچنین مجوز توزیع و فروش آن در کشورمان صادر شده است.
استعمال دخانیات
استعمال دخانیات به معنای استفاده از مواد سوخته‌کننده است، مانند سیگارها، سیگارهای الکترونیکی، قلیان و سایر موارد مشابه. این دخان را از طریق دهان و ریه‌ها استنشاق می‌کنیم، که این اجازه را به مواد شیمیایی ضار موجود در دخان می‌دهد تا وارد سیستم تنفسی و بدن شوند.
استعمال دخانیات، بغیر از ضرری که به صحت وارد می‌کند، بسیار مضرات دیگری نیز دارد. دود حاوی مجموعه‌ای از مواد سمی و مواد شیمیایی مانند نیکوتین، ترپن‌ها، فرمالدئید و سایر مواد سرطانزا است. تماس مداوم با این مواد میتواند منجر به مشکلات جدی بهداشتی مانند بیماری‌های قلب و عروق، بیماری‌های تنفسی و سرطان شود.
علاوه بر تأثیرات ضار بر سلامت فردی، استعمال دخانیات میتواند بر افرادی که در معرض دود سیگار قرار می‌گیرند نیز تأثیر بگذارد. این مسئله به عنوان سیگاری‌نشینی فردی یا سیگاری‌نشینی جانبی شناخته میشود. تماس با دود سیگار جانبی میتواند خطر ابتلای غیرسیگاری‌کنندگان به بیماری‌های تنفسی، بیماری‌های قلب و عروق را افزایش دهد
توتون، برگهای خشک شده گیاه تنباکو است که می تواند به صورت کشیدنی (دود کردن) و احیانا جویدنی در اشکال مختلف سیگار، سیگار برگ، توتون پیپ، قلیان و … مورد استعمال قرار گیرد. از ترکیبات خطرناک سیگار نیکوتین، تار و مونو اکسید کربن است.
تنباکو (توتون) در میان قبایل آمریکای شمالی و مرکزی در قرن ۱۶ م. کشف گردید. این گیاه مصرف پزشکی ندارد و از نظر طبقه بندی فارماکولوژی موجب تحریک یا تضعیف سیستم مرکزی اعصاب می گردد.
دخانیات شامل چیست؟
دخانیات را در گروه های مختلفی دسته بندی کردند که این دسته بندی ها شامل : گروه تدخینی ، گروه غیر تدخینی و… می باشند که در ادامه به صورت کامل به آن ها می پردازیم.
گروه تدخینی
سیگار :
به توتون پیچیده شده در کاغذ گفته می شود که توسط دستگاه تولید می شود. سیگار یک استوانه کاغذ کوچک است که معمولاً کمتر از پنج اینچ طول و تقریباً چهار اینچ قطر دارد که با یک برگ تنباکو بریده شده یا فرآوری شده پر می شود. یک سیگار معمولاً حاوی کمتر از یک گرم تنباکو است.
سیگار برگ :
سیگار برگ از سیگار معمولی بزرگتر است و نوع و مقدار تنباکوی مصرفی در آن نیز متفاوت است. سیگار فیلتر نداره میزان نیکوتین و تنباکو در سیگار برگ چندین برابر سیگارهای معمولی است.
پیپ :
وسیله ای است که در آن از برگ های خشک شده گیاه تنباکو به عنوان تنباکو برای مصرف استفاده می شود.
قلیان :
قلیانوسیله ای برای کشیدن تنباکو است که دود آن در اثر سوختن زغال و تنباکو ایجاد می شود.
چپق :
وسیله ای است که ترفند و لوله ای به آن متصل است.
سیگار دستی :
سیگاری است که با پیچیدن تنباکو در کاغذ نازکی توسط مصرف کننده تهیه و مصرف می شود.
گروه غیر تدخینی
افنیه تنباکویی :
این ماده ، گردی می باشد که بیشتر آن از تنباکو به دست می آید،افنیه بسیار عطسه آور و نشئه کننده می باشد و روش مصرف آن از طریق بینی می باشد.
تنباکوی جویدنی:
این ماده که با نام “ناس” هم شناخته می شود ، بیشتر در شرق ایران می باشد.
